چندی است تبلیغات زیادی در خصوص آغاز به کار طرح «پزشک خانواده» دیده و شنیده می‌شود. چند سالی است که این طرح به صورت آزمایشی در چند استان اجرا شده و از اول شهریور قرار است در سراسر کشور اجرایی شود. اخیراً هم پیامک آمده که در صورت ثبت نام نکردن در طرح پزشک خانواده، امکان استفاده از دفترچه بیمه وجود ندارد و کلیه هزینه‌ها باید به صورت آزاد پرداخت شود.
متأسفانه در این طرح، اصلاً به مسائل شرعی و احکام فقهی در دو زمینه توجه نشده است؛ و البته شاید انتظار توجه به احکام شرعی از سوی دولت، انتظار بی‌جایی باشد؛ دولتی که رئیس‌اش سنگ حضور بانوان به عنوان تماشاچی در مسابقات را به سینه می‌زد. حضوری که حداقل یک حکم مسلم فقهی ندیده گرفته شده بود و آن نگاه زنان به بدن ورزشکاران است که پوششی کمتر از میزان عرفی دارد. بگذریم!
در طرح «پزشک خانواده» به دو موضوع و حکم شرعی آن توجه نشده است. یکی خلوت زن و مرد نامحرم است که غالب فقها در این زمینه فتوا به پرهیز داده‌اند. در این طرح، اگر پزشک «مرد» باشد، لزوما باید یک زن به عنوان «ماما» در کنارش باشد و اگر پزشک «زن» باشد، لزوما باید یک مرد در کنارش به عنوان «پرستار» باشد.
این طرح در مطب‌های خصوصی اجرا می‌شود. طبعا با وجود پرستار و مامایی که کار منشی پزشک را هم می‌توانند انجام دهند، دلیلی بر استخدام فرد جدید در غالب مطب‌ها وجود ندارد. در این زمینه با چند پزشک صحبت کردم که این برداشت را کاملاً تأیید کردند. نتیجه چیزی جز خلوت مرد و زن نامحرم نخواهد بود؛ البته حتما توجه دارید که مراجعه مستمر و نوبت انتظار در مطب پزشکان عمومی نادر است!
از این موضوع هم می‌گذریم که به خود پزشک طرف قرارداد طرح مربوط است و شاید نخواهد در زمینه مسائل شرعی حساسیت داشته باشد! اما آیا دولتی که این طرح را اجرایی و پزشکان و مردم را به تبعیت از آن مجبور کرده، مسئولیتی ندارد؟!
موضوع دوم به همه مراجعان مربوط است. هر خانواده به طور دسته‌جمعی باید نزد یک پزشک به عنوان «پزشک خانواده» ثبت نام و مراجعه کنند! اگر پزشک، زن باشد، در معاینه مرد خانواده باید خلاف شرعی صورت گیرد و اگر پزشک «مرد» باشد، در معاینه زن خانواده حکم شرعی رعایت نخواهد شد.
به عنوان مثال ساده‌ترین و عمومی‌ترین کار پزشکان که گرفتن فشار بیمار است را تصور کنید. فقها لمس و نگاه برای درمان توسط نامحرم را فقط در موارد ضروری مجاز دانسته‌اند. و قطعا هیچ ضرورتی در این خصوص و نیز در درمان بسیاری از بیماری‌ها که مستلزم معاینه و لمس پزشک است، برای معاینه و لمس غیر همجنس، در همه شهرها حتی در برخی از روستاهای بزرگ وجود ندارد!
در نتیجه، دولت مردم را به تبعیت بی‌چون و چرا از طرحی مجبور کرده است که در هر صورت نتیجه آن خلاف شرع است. بله، افراد می‌توانند در این طرح شرکت نکنند به شرط اینکه همه هزینه‌های ویزیت و داروی خود را آزاد بپردازند و دفترچه بیمه را کنار بگذارند!
در این طرح، دولت به جای این که مردم را به سوی رعایت بیشتر احکام شرعی سوق دهد و زمینه‌های آن را فراهم کند، طرحی ریخته که مردم را مجبور به خلاف شرع کند یا در حقیقت، مردم را به خاطر رعایت احکام شرعی جریمه کرده است! یعنی حتی کسانی که به خاطر رعایت مسائل شرعی مقید بودند برای ویزیت و تزریق آمپول به همجنس مراجعه کنند، با این طرح در واقع توبیخ خواهند شد!
آیا باید گفت دست دولت با این همه دین‌مداری و شرع‌محوری درد نکند یا آرزو کرد چنین دستی بشکند؟! جواب با شما.
اقای رئیس جمهور! یک بار با حوصله احکام فقهی همه مراجع را درباره خلوت با نامحرم و لمس و معاینه توسط پزشک غیرهمجنس بخوانید. توجه داشته باشید که طرح باید به گونه‌ای باشد که برای مقلدان هیچ یک از مراجع تقلید مشکلی ایجاد نکند!
خانم وزیر بهداشت! شما دیگر چرا؟! در نظام درمان و پرستاری از گذشته تاکنون رعایت مسائل شرعی در اولویت نبوده و نیست! کسی از شما طرح همگن انتظار ندارد؛ طرحی که روزگاری آن را تبلیغ و دنبال می‌کردید. طرح پزشک خانواده با طرح همگن در تناقض است. از کجا به کجا رسیدید؟ و چرا؟ چه کسی شما را مجبور کرده است؟! آیا مسائل و مشکلات شرعی طرحتان را در نظر داشته‌اید؟
و بالاخره نمی‌دانم چرا در این باره کسی حرفی نمی‌زند؟! از مسئولان دولتی، نمایندگان مجلس، نهادهای نظارتی، مراجع و حوزه‌های علمیه و ... آیا منتظرند طرح به طور کامل اجرایی شود و کلی هزینه روی دست ملت بگذارد، سپس آن را متوقف یا اصلاح کنند؟!
