قرآن میفرماید (سوره اعراف، آیه 138) کسانی که گمراه شدهاند در قیامت در محضر الهی و در جهنم عذاب، وقتی با کسانی روبرو میشوند که آنها را گمراه کردهاند، از رهبران گمراهکننده به خدا شکایت میکنند و از خدا میخواهند که آنها را دو برابر عذاب کند؛ یکی برای گمراه و گناهکار بودنشان و دیگری هم به جرم این که دیگران را گمراه کردهاند و باعث گناهکار شدن بقیه بودهاند.
این درخواست بر اساس سنت الهی و پذیرفته شده است؛ چون باید پیشگامان و رهبران کفر و خطا که دیگران را به کفر و خطا کشاندهاند، غیر از مجازات کفر و گناه خود، در ازای این رهبری کفر و گناه هم مجازات شوند. اما این تمام قضیه نیست. خدا میفرماید برای کسانی که در اثر پیروی از دیگران خطارکار شدهاند هم عذاب دو برابری در نظر گرفته میشود! اما چرا؟
پاسخ آن است که رهبری گمراهان بودن جرم است؛ رعیت آنها شدن و دنبالهرو آنان بودن و پذیرش رهبری خطاکاران هم جرم است. اگر آن رهبران کفر و گناه چنین پیروانی نداشتند، نمیتوانستند بر حق غلبه کنند یا آن را تضعیف نمایند.
در نتیجه در منطق قرآن هم رهبری گناهکاران جرم سنگینی است و هم همراهی با رهبران گمراهی و پذیرش ریاست آنها و دنبالهرو آنها شدن. هر کدام در جای خود عذاب دوبرابری خواهند داشت. مواظب باشیم نه در دام پیروی از رهبران کفر و گناه بیفتیم و نه جزء رهبران گمراهی باشیم. رهبر گمراهی میتواند تنها یک پیرو داشته باشد.