بسیار دیدهایم کسانی که به خاطر مبلغ ناچیزی با دیگران کدروت به هم زدهاند. دیدهایم کسانی که برای انعام کارگری، خست به خرج دادهاند و نیز کسانی که از خوف آینده، بر خود و خانواده و نزدیکانشان بیجا سخت گرفتهاند.
دیدهایم کسانی که خرید و فروشی را به خاطر اختلاف ناچیزی در مبلغ نهایی، به پایان نرسانده و به توافق نرسیدهاند و دیدهایم که افرادی در باقیمانده ناچیز کرایه تاکسی و پمپ گاز و بنزین دعوا به راه انداختهاند. و شاید خود نیز در این دسته باشیم!
جمله گهرباری از امیر بیان و حکمت، مولای متقیان حضرت علی علیه السلام، راهنمایی و اصلاحگری خوبی برای تغییر این گونه رفتارهاست. حضرت میفرماید:
التَسَهُّلُ یُدِرُّ الأرزاقَ (غرر الحکم) آسان گرفتن باعث فراوانی روزی میشود.
مرحوم آقا جمال خوانساری در شرح این جمله مینویسد:
سهل گرفتن روان میکند روزیها را، یعنى سهل گرفتن بر اهل و عیال و تنگى ندادن بر ایشان و همچنین در معاملات سهل گرفتن و سخت گیرى ننمودن باعث سیلان و روانى روزى و وسعت و فراوانى آن گردد. (شرح غرر و درر، 1، ص 202)
و البته به نظر میرسد بر اساس ظاهر این حدیث، عاقبت آسان گرفتن، مخصوص آسان گرفتن در رفتار اقتصادی نباشد و در سایر عرصههای روابط اجتماعی نیز چنین اثری در پی داشته باشد.