کار ارزشمند سید بن طاووس (متوفی 664 ق) در تألیف کتاب «الیقین» و «التحصین» نمونهای از مواجهه علمی علمای شیعه با شبهات مخالفین است. ابنابیالحدید (متوفای 656 ق)، در اعتقادات، معتزلی (یکی از فرقههای اعتقادی اهل سنت) است. وی با این که اهل تتبع در روایات و تاریخ صدر اسلام است و شرح ارزشمندی بر نهج البلاغه دارد، در ابتدای شرح نهج البلاغه مینویسد:
شیعه گمان میکند که در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله، مهاجر و انصار به علی علیه السلام «امیرالمؤمنین» میگفتند؛ اما چنین چیزی در اخبار محدثین ثابت نشده است. (شرح نهج البلاغه، ابنابی الحدید، ج 1، ص 12)
این ادعای ابنابیالحدید به سید بن طاووس منتقل میشود. ایشان مینویسد: نمیدانم ادعای او (ابن ابی الحدید) از روی عناد و دشمنی با شیعه است یا واقعاً به خاطر دانش کم و جستجوی اندک اوست! (الیقین باختصاص مولانا علی علیه السلام بإمره المؤمنین، ص 127)
سید بن طاووس چنان که در مقدمه تصریح کرده، در آن زمان بیش از هفتاد سال داشته است. در پاسخ به این ادعا، سه کتاب مینویسد. کتاب «الیقین» که 220 حدیث در پاسخ به این ادعا صرفا از منابع اهل سنت گردآوری کرده است. کتاب «التحصین» که علاوه بر آن روایات، 56 روایت از منابع شیعی نقل کرده است. و کتاب « التحصین لأسرار ما زاد من کتاب الیقین» که کتاب دیگری است و در ادامه کار و موضوع کتاب «الیقین» است. (توجه داشته باشیم که امکانات امروزی تحقیق وجود نداشته، حتی کتاب و منابع حدیثی به آسانی در دسترس نبوده است).
مضمون همه روایات آن است که این لقب افتخار آمیز را پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به حضرت علی علیه السلام داده و همه او را با این نام میشناختند و خطاب میکردند. پیامبر همچنین تصریح میکند که هر کس دیگری این لقب را بر خود بگذارد، دروغگو و فاجر است.
از این دسته از روایات در مواجهه با مباحث اعتقادی اهل سنت بر ضد شیعه در دو جا میشود استفاده کرد: یکی این که این لقب به روشنی، معنای «مولا» در حدیث غدیر را روشن میکند. (قابل توجه مسئولان سابق که مولا را به معنای دوستی گرفتند تا با عقبنشینی از اعتقاد مسلم شیعی در یک بازی سیاسی، رأی اهل سنت کشور را با خود همراه سازند!)
دوم این که با استناد به روایات معتبر در خود منابع اهل سنت، خلیفه دوم و سوم که دستور میدادند مردم آنها را با نام امیرالمؤمنین خطاب کنند، دروغگو و فاجرند! و از این رو، نمیتوان خود را به تبعیت از آنها ملزم کرد و آرای آنها را امروزه مستند نظرات فقهی و اعتقادی خود قرار داد!