حرف مردم، امان بعضیها را میبرد. کوتاه میآیند و از موضع خود دست میکشند؛ یا سکوت و کتمان میکنند و خانهنشین میشوند. آیا این روحیه و کار درست است؟
بر اساس قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام، انسان مؤمن باید برای رسیدن به یقین تلاش کند و به حقیقت دست یابد و آن گاه که به حق رسید، در راه آن مقاوم باشد. در توصیف مؤمنان راستین و راسخ، قرآن میفرماید:
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةً عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةً عَلَى الْکافِرِینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ (سوره مائده، آیه 54)
ای کسانی که ایمان آوردهاید اگر از حمایت دین خدا رویگردان شوید، خدا به جای شما گروهی را خواهد آرود که آنها را دوست دارد و آنها نیز دوستدار حقیقی خدایند. بر مؤمنان نرمخو و بر دشمنان سختگیرند و در راه خدا تلاش میکنند و از سرزنش سرزنشکنندگان نمیهراسند.
بر اساس این آیه یکی از ویژگیهای بارز مؤمنان راستین، پروا نداشتن آنها از سرزنشهاست.
در روایتی طولانی، امام کاظم علیه السلام سفارشهای جالبی به هشام دارد. از جمله به هشام میفرماید:
یَا هِشَامُ لَوْ کَانَ فِی یَدِکَ جَوْزَةٌ وَ قَالَ النَّاسُ فِی یَدِکَ لُؤْلُؤَةٌ مَا کَانَ یَنْفَعُکَ وَ أَنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهَا جَوْزَةٌ وَ لَوْ کَانَ فِی یَدِکَ لُؤْلُؤَةٌ وَ قَالَ النَّاسُ إِنَّهَا جَوْزَةٌ مَا ضَرَّکَ وَ أَنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهَا لُؤْلُؤَة (تحف العقول، ص 386)
هشام! اگر در دست تو گردویی باشد و مردم بگویند گوهر است، به حال تو سودی ندارد؛ چرا که یقین داری گردوست! و اگر در دست تو گوهری باشد و مردم بگویند گردوست، به حالت ضرری ندارد؛ چرا که یقین داری گوهر است!
پس گام اول موفقیت، یافتن یقین به درستی راه است. در این صورت هیچ سرزنشی، به دارندگان یقین ضرری نمیرساند. آنکه به یقین دست یافت، همچون کوه استوار خواهد ماند. و البته رسیدن به یقین کار سختی است!