امروز (شنبه) صبح در خبر هشت در برنامه پیک بامدادی رادیو به مسأله کمبود جسد میت برای تشریح و آموزش آناتومی در دانشکده‌های پزشکی کشور پرداختند و گفتند جسد گران است و پزشکی قانونی که قبلا جسدهای با هویت ناشناخته را به دانشگاه‌ها تحویل می‌داد،‌ الان چنین کاری نمیکنه و بعدش هم گفت آموزش پزشکی ضرورت دارد و غیر مستقیم تبلیغ وصیت جسد کرد و از مسئولی در دانشکده‌ای در بوشهر نام برد که وصیت کرده جسدش در اختیار سالن تشریح دانشکده قرار گیرد! جالبه در ضمن گزارش، مجری در نظری خودساخته گفت ثوابش کمتر از اهدای عضو نیست!

در جمله آخر گزارش هم اشاره‌ای به فتوای مراجع کرد که گفته‌اند در صورت ضرورت و عدم امکان تهیه جسد،‌ و در صورتی که بی‌حرمتی به میت مسلمان نباشد چنین کاری مجاز است. با همین یک جمله برنامه تمام شد؛‌ بدون هیچ گونه توضیحی درباره فتوا، چرا که اگر فتوا توضیح داده می‌شد به نفع جریان گزارش خبری برنامه و توصیه آن نبود. لذا حالا که دستمان به آنها نمی‌رسد توضیحی می‌نویسم برای خوانندگان محترم وبلاگ.

اول: ضرورتی که در فتوا آمده در جایی است که هیچ راهی جز این راه باقی نمانده باشد،‌ در حالی که راه‌های دیگر وجود دارد . در ادامه توضیح خواهم داد.

دوم: طبق آنچه پرسیدم ظاهرا یک جسد حداقل یک سال و حداکثر سه سال در سالن تشریح باقی می‌ماند و چیزی از آن سالم نمی‌ماند. در نتیجه باید ضرورت آن قدر قوی باشد که تشریح جسد مسلمان را تا این اندازه توجیه کند.

سوم: در فرهنگ و فقه اسلام،‌ اختیار جسد مسلمان در دست خودش نیست تا هر طوری که بخواهد وصیت کند. لذا این وصیت هم در شرایط عادی نافذ و معتبر نیست مگر آن که آن ضرورت وجود داشته باشد که توضیح خواهم داد ضرورتی به تشریح جسد مسلمان وجود ندارد.

چهارم: این نکته از همه تأسف‌بارتر است. قیمت یک جسد که از کشورهای غیر مسلمان می‌توان به دست آورد چنان که در گزارش هم به آن اشاره‌ای شد، حدود سه تا پنج میلیون تومان  (حدود دو هزار دلار و اندکی کمتر یا بیشتر) است. آیا این هزینه آن قدر زیاد است که تشریح جسد مسلمان را توجیه کند؟!

قطعا با این قیمت و حتی دهها برابر آن چنین ضرورتی به وجود نمی‌آورد. در کل کشور حدود 50 دانشکده پزشکی وجود دارد و اگر هر جسدی به طور متوسط در دو سال استفاده شود، ارزش مالی آن می‌شود چیزی حدود دو میلیون تومان در سال برای هر دانشکده و 100 میلیون تومان در سال برای کل  دانشکده‌های پزشکی کشور. آیا این مبلغ به اندازه‌ای است که نتوانند پرداخت کنند؟! و توجه داشته باشید که مثلا  دانشگاه آزاد  چندین و چند برابر آن را نه در طول سال بلکه در یک ترم و نه از همه دانشجویان بلکه از تک تک دانشجویان می‌گیرد.

با این وجود،‌ گزارش پیک بامدادی را عوامفریبی و اشاعه منکر می‌دانم نه توصیه به معروف!